Frankrijk heeft inmiddels best een rijtje spraakmakende ondernemers. Het bekendst zijn natuurlijk de allerrijksten: François Pinault en Bernard Arnault. Twee mannen in pak en op leeftijd die hun rijkdom vergaarden met wereldberoemde Franse luxemerken zoals Louis Vuitton en Yves Saint Laurent. De eerste heeft een museum in Parijs, de tweede liet een museum bouwen aan de rand van Parijs.
Dan zijn er de zakenmensen die zich juist willen onderscheiden, die ‘anders’ willen zijn. Jacques-Antoine Granjon is er zo één, miljardiar en topman van ‘vente-privee’. Hij was de eerste en enige Franse ondernemer die ik interviewde die héél lang haar heeft. Een statement. En tijdens het interview droeg hij ook grote gepunte cowboylaarzen. Zo fout als maar kan in Frankrijk.
Er zijn ook Franse zakenmensen die niet per se zelf op willen vallen maar die wél macht en invloed zoeken. Mediatycoon Vincent Bolloré valt in die categorie: een geslaagd ondernemer maar ook een man die inmiddels een heel conglomeraat aan grote media rond zich heeft verzameld (Journal du Dimanche, CNews, Europe 2, Paris Match, etc) die allemaal dezelfde rechts-radicale politieke toon hebben.
Geen vrouwen? hoor ik u vragen. Ze zijn er wel, vrouwelijke topondernemers in Frankrijk, maar ze laten veel minder vaak van zich horen dan de haantjes die ik hierboven beschreef. Marie-Christine Coisne-Roquette staat aan het hoofd van de multinational Sonepar en heeft naar verluidt een vermogen van 7 miljard euro, maar ze zit vaker gewoon op kantoor dan dat ze in de pers wordt genoemd wegens puntlaarzen of haar politieke agenda.
In diezelfde categorie, maar dan als man, bevindt zich nog een ondernemer die genoemd moet worden: Gérard Brémond. Een succesvol zakenman maar volslagen onbekend bij het grote publiek. Iedere journalist heeft wel een lijstje mensen die hij of zij nog eens wil interviewen en bij mij staat Brémond op zo’n lijstje. Ik moet wel opschieten want hij is al 86 jaar oud en geeft nauwelijks interviews.
Brémond maakte eind jaren zestig naam met een – destijds – revolutionair project: skioord Avoriaz. Het werd hoog in de bergen gebouwd, was omringd door skipistes en auto’s waren er taboe. De gebouwen hadden een opmerkelijke organische architectuur. Deed je de voordeur open, dan stond je meteen op de piste. Het was in de jaren zestig ‘een avantgardistische utopie die werkelijkheid werd’, schreef de Franse pers.
De ondernemer richtte daarna Pierre & Vacances op. En ook daarmee introduceerde hij een compleet nieuw concept: Fransen konden goedkoop eigenaar worden van een vakantiehuis als ze het via Pierre & Vacances ook aan andere vakantiegangers verhuurden. Het bedrijf groeide, werd een multinational, ging naar de beurs en nam twintig aar geleden ook het Nederlandse Center Parcs over.
Maar het aardige van Brémond is dat hij er een hobby op na houdt waarover hij ook nauwelijks in de publiciteit treedt: jazz. Hij is een groot fan. Als kind speelde hij gitaar en wilde hij professioneel muzikant worden, maar het ontbrak hem aan talent, zei hij zelf ooit. “De afstand tot sterren als Sacha Distel was te groot.”
Daarom koos hij voor het ondernemerschap. Maar hij onderhield zijn jeugdliefde. Brémond werd eigenaar van jazz-radiozender TSF Jazz en redde één van de beroemdste jazzclubs van Parijs van de ondergang: Le Duc des Lombards.
Een nauwelijks bekende Franse ondernemer die geen grote musea bouwt maar het liefst jazzmuzikanten een podium biedt, zonder zelf op de voorgrond te treden: mooi toch?
Archief